Cách bảo mật hệ thống Smarthome hiệu quả – An toàn cho ngôi nhà thông minh của bạn

Giới thiệu

Khi công nghệ ngày càng phát triển, smarthome (nhà thông minh) đang trở thành xu hướng phổ biến tại Việt Nam và trên toàn thế giới. Các thiết bị như camera an ninh, công tắc điều khiển từ xa, cảm biến chuyển động, hệ thống tưới tự động… đều kết nối internet và cho phép người dùng quản lý từ xa qua điện thoại. Tuy nhiên, chính sự kết nối này cũng tạo ra nhiều nguy cơ tiềm ẩn về bảo mật. Nếu không có biện pháp phòng ngừa, hacker có thể truy cập vào hệ thống và điều khiển thiết bị trong nhà bạn.

Vậy làm sao để bảo mật hệ thống smarthome một cách hiệu quả? Dưới đây là những cách thiết thực mà bạn nên áp dụng để giữ cho ngôi nhà thông minh luôn an toàn.

1. Sử dụng mật khẩu mạnh và thay đổi định kỳ

Một trong những sai lầm phổ biến nhất của người dùng là giữ nguyên mật khẩu mặc định của thiết bị smarthome. Các mật khẩu như “admin”, “123456”, hoặc “password” rất dễ bị tin tặc đoán ra. Hãy đảm bảo rằng bạn:

Đặt mật khẩu dài từ 10 ký tự trở lên.
Sử dụng chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt.
Không dùng cùng một mật khẩu cho nhiều thiết bị.
Thay đổi mật khẩu mỗi 3-6 tháng.

Mẹo hay: Sử dụng trình quản lý mật khẩu như LastPass hoặc Bitwarden để lưu trữ và tạo mật khẩu ngẫu nhiên mạnh.

2. Cập nhật firmware và phần mềm thường xuyên

Hầu hết các thiết bị smarthome đều có firmware (phần mềm điều khiển bên trong) và ứng dụng điều khiển từ xa. Nhà sản xuất thường phát hành bản cập nhật để vá lỗi bảo mật và cải thiện hiệu suất.

Luôn bật chế độ cập nhật tự động nếu có.
Kiểm tra thủ công ít nhất mỗi tháng một lần.
Tránh dùng thiết bị từ những thương hiệu không uy tín, không có hỗ trợ cập nhật.

3. Sử dụng mạng Wi-Fi riêng cho thiết bị smarthome

Đừng để tất cả thiết bị (điện thoại, laptop, camera giám sát, cảm biến thông minh…) cùng kết nối chung một mạng Wi-Fi. Hãy chia nhỏ hệ thống mạng bằng cách:

Tạo mạng Wi-Fi riêng chỉ dành cho thiết bị smarthome.
Kích hoạt tính năng “Guest Network” (mạng khách) để tách biệt thiết bị IoT khỏi các thiết bị cá nhân.
Sử dụng router hiện đại hỗ trợ VLAN (Virtual LAN) để chia mạng hiệu quả hơn.

4. Kích hoạt xác thực hai lớp (2FA)

Rất nhiều ứng dụng điều khiển smarthome hỗ trợ xác thực hai yếu tố. Tính năng này giúp ngăn chặn truy cập trái phép ngay cả khi mật khẩu bị rò rỉ.

Luôn bật 2FA trong tài khoản điều khiển smarthome (như FPT Life Pro, Lumi, Tuya, Aqara…).
Dùng ứng dụng xác thực như Google Authenticator hoặc Authy thay vì xác thực qua SMS.

Lắp đặt hệ thống Smarthome FPT mang tính bảo mật cao

5. Giới hạn quyền truy cập

Không phải ai trong gia đình cũng cần toàn quyền kiểm soát hệ thống smarthome. Việc phân quyền truy cập sẽ giúp bạn tránh tình trạng bị thao túng từ người lạ hoặc người quen không đáng tin.

Chỉ cấp quyền điều khiển cho người thực sự cần thiết.
Sử dụng tài khoản phụ (nếu hệ thống hỗ trợ) với chức năng giới hạn.
Xóa quyền truy cập khi người dùng không còn sử dụng thiết bị.

7 Cách bảo mật Camera an ninh tránh bị hack hiệu quả nhất 2025

6. Tắt những tính năng không cần thiết

Nhiều thiết bị có các tính năng như ghi âm, ghi hình, phát hiện chuyển động, điều khiển bằng giọng nói… mà bạn không sử dụng đến. Những tính năng này nếu không cần thiết thì nên vô hiệu hóa để hạn chế rủi ro.

Tắt micro hoặc camera nếu không sử dụng.
Tắt điều khiển từ xa trên các thiết bị ít quan trọng.
Gỡ bỏ quyền truy cập ứng dụng không liên quan đến hệ thống smarthome.

7. Mua thiết bị từ nhà cung cấp uy tín

Thị trường smarthome hiện nay có rất nhiều loại thiết bị trôi nổi, không rõ nguồn gốc. Những thiết bị này có thể chứa phần mềm độc hại, dễ bị tấn công hoặc không được cập nhật.

Ưu tiên chọn các thương hiệu lớn như FPT smarthome…
Mua hàng từ đại lý chính hãng như Phú Minh Phát để được hỗ trợ kỹ thuật và bảo hành.
Hạn chế sử dụng thiết bị cũ hoặc thiết bị “xách tay” không rõ nguồn gốc.

Xem thêm: Hướng dẫn chọn thiết bị SmartHome phù hợp cho từng ngôi nhà

8. Giám sát lịch sử truy cập

Các ứng dụng quản lý smarthome thường có tính năng ghi nhận lịch sử đăng nhập và điều khiển. Hãy thường xuyên kiểm tra để phát hiện những bất thường.

Kiểm tra IP hoặc vị trí đăng nhập.
Nếu thấy bất thường, thay đổi mật khẩu và đăng xuất toàn bộ thiết bị.
Kích hoạt cảnh báo khi có thiết bị lạ truy cập.

9. Tường lửa và phần mềm bảo mật

Router của bạn nên được cấu hình tường lửa để ngăn chặn truy cập trái phép từ bên ngoài. Ngoài ra, sử dụng phần mềm bảo mật trên điện thoại để tăng thêm một lớp bảo vệ.

Cấu hình router để ẩn SSID (tên Wi-Fi).
Tắt tính năng UPnP (Universal Plug and Play) trên router nếu không cần thiết.
Sử dụng phần mềm chống virus và chống phần mềm gián điệp.

10. Định kỳ kiểm tra toàn bộ hệ thống

Mỗi 3–6 tháng, hãy kiểm tra toàn bộ hệ thống smarthome:

Đánh giá thiết bị nào đang hoạt động, thiết bị nào bị lỗi.
Gỡ bỏ thiết bị không sử dụng.
Kiểm tra cập nhật cho tất cả phần mềm.
Rà soát lại người được cấp quyền điều khiển.

Kết luận

Bảo mật smarthome không chỉ là vấn đề công nghệ, mà còn là thói quen và sự cẩn trọng của người dùng. Một hệ thống thông minh sẽ không thực sự “thông minh” nếu nó dễ dàng bị xâm nhập. Bằng cách áp dụng các bước đơn giản như trên, bạn có thể an tâm sử dụng các thiết bị thông minh mà không lo về sự an toàn và riêng tư của gia đình.

Để lắp đặt hệ thống smarthome tại Lâm Đồng có tính bảo mật cao, liên hệ ngay với Phú Minh Phát, đại lý ủy quyền của thương hiệu FPT Smarthome.