Ngày càng nhiều gia đình, doanh nghiệp tại Việt Nam lựa chọn hệ thống năng lượng mặt trời để tiết kiệm chi phí điện và bảo vệ môi trường. Một trong những thiết bị quan trọng nhất trong hệ thống này chính là ắc quy năng lượng mặt trời. Vậy ắc quy này có gì khác so với ắc quy thông thường? Làm sao để chọn được loại ắc quy bền, hiệu suất cao và phù hợp với nhu cầu sử dụng? Hãy cùng Phú Minh Phát tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Ắc quy năng lượng mặt trời là gì?
Ắc quy năng lượng mặt trời (Solar Battery) là thiết bị lưu trữ điện năng được sinh ra từ các tấm pin năng lượng mặt trời. Khi ánh sáng mặt trời được chuyển hóa thành điện năng (thông qua tấm pin và bộ điều khiển sạc), điện sẽ được lưu vào ắc quy để sử dụng khi trời tối, trời mưa hoặc khi hệ thống không có nguồn điện mặt trời trực tiếp.
Khác với ắc quy xe máy hay ô tô, ắc quy năng lượng mặt trời được thiết kế đặc biệt để có thể:
-
Nạp và xả điện sâu nhiều lần (Deep Cycle).
-
Hoạt động ổn định trong thời gian dài.
-
Chịu được nhiệt độ cao và môi trường khắc nghiệt.
-
Có tuổi thọ cao, dao động từ 3 – 10 năm tùy loại.
2. Nguyên lý hoạt động của ắc quy trong hệ thống điện mặt trời
Hệ thống điện năng lượng mặt trời gồm các thành phần chính:
-
Tấm pin năng lượng mặt trời (Solar Panel): Thu năng lượng từ ánh sáng mặt trời.
-
Bộ điều khiển sạc (Solar Charge Controller): Ổn định dòng điện, tránh quá tải và bảo vệ ắc quy.
-
Ắc quy lưu trữ (Solar Battery): Lưu trữ điện năng để sử dụng khi cần.
-
Inverter năng lượng mặt trời (Bộ đổi điện): Chuyển đổi điện DC từ ắc quy thành điện AC dùng cho thiết bị trong nhà.
Quy trình hoạt động diễn ra như sau:
👉 Ban ngày, tấm pin thu năng lượng và sạc đầy ắc quy qua bộ điều khiển.
👉 Ban đêm hoặc khi mất điện, ắc quy sẽ xả điện ra inverter để cung cấp cho các thiết bị điện trong nhà.
Nhờ đó, bạn có thể sử dụng điện ổn định cả ngày lẫn đêm, giảm sự phụ thuộc vào điện lưới quốc gia.
3. Các loại ắc quy năng lượng mặt trời phổ biến hiện nay
Trên thị trường hiện nay, có 3 loại ắc quy năng lượng mặt trời được sử dụng phổ biến:
a. Ắc quy chì – axit (Lead-Acid Battery)
-
Là loại truyền thống, giá rẻ, dễ thay thế.
-
Có 2 dạng: ắc quy nước (Flooded) và ắc quy kín khí (VRLA – AGM/GEL).
-
Tuổi thọ trung bình: 2 – 5 năm.
-
Phù hợp với hệ thống nhỏ, hộ gia đình, chi phí đầu tư thấp.
b. Ắc quy GEL
-
Là dòng ắc quy kín khí, có dung dịch điện phân dạng gel.
-
Ưu điểm: an toàn, không cần bảo dưỡng, ít rò rỉ, tuổi thọ cao hơn.
-
Tuổi thọ: 5 – 8 năm.
-
Phù hợp cho hộ gia đình, nhà nghỉ, trang trại nhỏ hoặc hệ thống năng lượng mặt trời độc lập.
c. Ắc quy Lithium (LiFePO4)
-
Là công nghệ mới, hiệu suất cao, trọng lượng nhẹ.
-
Có thể sạc – xả sâu tới 90% mà không ảnh hưởng tuổi thọ.
-
Tuổi thọ: 10 – 15 năm.
-
Giá thành cao hơn, nhưng tiết kiệm lâu dài và ổn định.
-
Thường dùng trong các hệ thống solar hiện đại, resort, villa, khu nghỉ dưỡng, hoặc doanh nghiệp lớn.
4. Cách chọn ắc quy năng lượng mặt trời bền và phù hợp
Để chọn được loại ắc quy bền, an toàn và hiệu quả, bạn cần lưu ý các yếu tố sau:
a. Dung lượng ắc quy (Ah – Ampe giờ)
Dung lượng thể hiện khả năng lưu trữ điện.
Ví dụ: Ắc quy 12V – 100Ah có thể cung cấp điện 12V trong 100 giờ với dòng 1A, hoặc 10 giờ với dòng 10A.
👉 Cách tính đơn giản:
- Tổng công suất thiết bị sử dụng (W) / điện áp hệ thống (V) = dòng tiêu thụ (A).
- Từ đó chọn dung lượng ắc quy tương ứng để đáp ứng nhu cầu trong 1–2 ngày sử dụng.
b. Chọn loại phù hợp với nhu cầu
-
Nếu hộ gia đình nhỏ, nên chọn ắc quy GEL hoặc AGM (ít bảo dưỡng, giá vừa phải).
-
Nếu hệ thống lớn hoặc doanh nghiệp, nên chọn ắc quy Lithium để tối ưu hiệu suất và tuổi thọ.
c. Chọn thương hiệu uy tín
Một số thương hiệu được ưa chuộng tại Việt Nam: GS, Vision, Long, Narada, Leoch, Delkor, CEG, hoặc các dòng Lithium của CATL, BYD, Pylontech…
Đừng chọn ắc quy trôi nổi vì dễ gặp tình trạng phồng, chai, sụt áp nhanh sau vài tháng sử dụng.
d. Kiểm tra bộ sạc (Charge Controller) tương thích
- Ắc quy cần được sạc đúng dòng và điện áp. Nếu bộ điều khiển sạc không phù hợp, ắc quy sẽ nhanh hỏng.
- Vì vậy, khi lắp đặt, nên nhờ kỹ thuật viên tính toán và cài đặt điện áp sạc – xả chuẩn theo từng loại ắc quy.
e. Nhiệt độ môi trường
Ắc quy hoạt động tốt nhất trong môi trường mát, khô ráo, thoáng khí. Nhiệt độ cao hoặc ẩm thấp sẽ làm giảm tuổi thọ đáng kể.
5. Cách bảo dưỡng và sử dụng ắc quy năng lượng mặt trời đúng cách
Để kéo dài tuổi thọ ắc quy, bạn nên:
-
Không để ắc quy xả quá sâu (dưới 20% dung lượng).
-
Giữ khu vực đặt ắc quy thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
-
Nếu dùng ắc quy nước, hãy kiểm tra mực nước định kỳ và châm thêm nước cất khi cần.
-
Định kỳ 3–6 tháng nên nhờ kỹ thuật viên kiểm tra điện áp và dung lượng thực tế.
-
Khi hệ thống không sử dụng trong thời gian dài (ví dụ mùa mưa), nên sạc đầy ắc quy ít nhất 1 lần/tháng để tránh hư hỏng.
6. Ưu điểm khi sử dụng ắc quy năng lượng mặt trời
-
Chủ động nguồn điện: Dù mất điện lưới vẫn có thể sử dụng.
-
Tiết kiệm chi phí lâu dài: Giảm tiền điện hàng tháng.
-
Bảo vệ thiết bị điện: Nhờ dòng điện ổn định, tránh dao động điện áp.
-
Thân thiện môi trường: Giảm phát thải CO₂, góp phần bảo vệ môi trường xanh.
7. Gợi ý lựa chọn và lắp đặt từ Phú Minh Phát
Công Ty TNHH Giải Pháp Công Nghệ Phú Minh Phát chuyên cung cấp thiết bị và thi công điện năng lượng mặt trời tại Lâm Đồng.
Chúng tôi cam kết:
-
Tư vấn miễn phí, chọn ắc quy phù hợp với nhu cầu thực tế.
-
Lắp đặt chuyên nghiệp – an toàn – chuẩn kỹ thuật.
-
Bảo hành chính hãng – hậu mãi lâu dài.
